Алтай жомогу
Күн жылымык тартып жаз келгенде каркыра Алтайга учуп келди. Өзүнүн тааныш сазына конду. Буттары менен жер чапкылап, канаттарын күүлөп, өзүнчө ырахатка батып аткан.
Жанынан ач түлкү шимшилеп өтүп баратып аны көрүп калды. Каркыранын ойноп-жыргап атканына таң кала, тамшана минтти:
– Карайм-карайм, көргөн көзүмө ишенбейм – каркыра бийлеп атат! Ал бечаранын эки эле буту бар эмеспи!
Ак сакалы жайкалган Аяз ата те илгери чыгыптыр, ал эми кара сакал Молдоке кийин пайда болот. Пайда болору менен Аяз атага айдарын тиге баштайт. Ал окуя мындай: Молдоке машварачылары менен дааватка чыгып жер кыдырып, эл аралап, дин баян куруп жүрсө, алдынан чыккан эле ар бир бөбөк колуна момпосуй кармап жүрөт. Башка белектери да бар. Белекке жетпей калган бөбөктөрдүн кээси дааватчылардын алдынан тосо чуркап «Аяз ата, Аяз ата! Аяз кызыңыз кана» дешип момпосуй сурашат, белек-бечкек сурашат. А дааватчылардын балдарга берер белектери жок экен.
Урматтуу мекендештер жана биздин туруктуу окурмандар, баарыңыздарды Жаңы жылыңыздар менен куттуктайбыз!
Рюноскэ АКУТАГАВА
АҢГЕМЕ
Сыртта кыштын түнөргөн суук күүгүмү өкүм сүрүп турган. Мен Екосукадан Токиого бараткан поезддин экинчи класстагы вагонунун бурчунда олтуруп, сапарга чыгууга карата берилүүчү ышкырыкты зеригүү менен күтүп отурдум. Вагондо электр жарыгын эбак жандырышканы менен, негедир менден башка жүргүнчү көрүнбөйт. Атүгүл сырттагы жарым-жартылай караңгы, жүргүнчүлөр топтолуп туруучу аянтчада да негедир бүгүн узатуучулар жок, бир гана темир капаска камалган иттин аянычтуу кыңшылаганынан башка үн угулбайт. Мунун баары менин ошондогу маанайым менен укмуштуудай дал келишип турду. Менин жандүйнөмдө кудум кыштын карарган асманындай болгон сөз менен айтып бергис кусалык өкүм сүрүп турду. Колумду күрмөмдүн чөнтөгүнө салып, жадакалса чөнтөгүмдөгү гезитти да окугум келбей кыймылсыз отурдум.
Илгери-илгери дегендин көбү жок бүгүн. Илгери дегендин баары сансыз жомокко айланып, ошо илгери болгондун баарына терең акылмандуулук төнүп, бүгүнгө дейре жашайт экен. Жаңы жыл деген майрам да те илгеркиден бүгүнгө чейин бүтпөс жомокко айланыптыр. Ага балдар да, чоңдор да ишенет имиш. Илимдүү-билимдүүсү да, караңгы түркөйү да Жаңы жыл деген жомокко абыдан ишенип алышкандыктан, баарынын ишеничи жылыга таш каап келет экен, бурадар!
Коом жана Мен 