Эфиоп жомогу
Бир кембагал уулун ээрчитип шаарга жөнөптүр. Атасы эшекке минип, уулу ээрчип алат.
– Могулардын түрүн көр! Ушундай да болобу? – деди алдыдан кезиккендер.
– Жоругуң жолдо калгыр десең. Өзү эшекке минип, уулун жөө жалаңдатып койгону эмнеси?! Ата болбой куруп калгыр!
Еврей жомогу
Бири кедей, бири бай жашаган эки биртууган болуптур. Бир күнү байгер жашагандын үйүнө түнөп кетүүнү суранган жолоочу келет. Кийимине караганда: жакыр өңдөнөт. Бай анын түрүн көрүп: «Үйүмдө орун жок, чыгып кет!» – деп сетиркенет. Жолоочу аныкынан чыгып, кедейдин үйүнө башбагат. Кедей болсо жолоочунун курсагын тойгузуп, алдына төшөк салдыртып берет. Эртеси таңда жолоочу батасын берет кедейге:
Белорус жомогу
Чал-кемпир жашаптыр. Экөөнүн тирлиги кепедей үйдө өтчү экен. Жерлери да кенедей, короолорунда кирип-чыгар чычкак улак болбоптур. Анык итке минген муңдуу турмуш ушу эмеспи.
Экөө эптеп акча топтойт. Чал анан базарга жөнөйт. Ак кула ат сатып алып, үйүнө кайтат.
Жолдон өгүз кайтарган бадачыларга кезигет.
– Арыбаңыз, аксакал! Кайдан келатасыз? – дешет.
Алтай жомогу
Алыс-алыс жакта, асман менен жер ашташкан аймакта, көгүлтүр тоолордун этегинде, кереметтүү сүт көл жээгинде бир бала жашаптыр. Ал баланын бою улактыкындай эле экен. Эки тыйын чычкандын терисинен тумак тигип, эчки терисинен жумшак өтүк ултарган ошол баланын эки бети толгон айдай тоголок. Анан дагы бул бала өмүрү ыйлап көрбөгөн, балким кантип ыйлашты да билбесе керек.
Бурят жомогу
Бир жетим кыз болуптур. Аны жеткен карөзгөй өгөй энеси жанын койбой түйшүккө сала берчү экен. Күндө укканы ушул:
– Жашабагыр тигини кыл, муну кыл!
Таң эртеден кечке укканы ушул болуптур.
Карачай жомогу
Бул окуя кылымдардан бери келет. Учкулан капчыгайында чогулган эл балбандардын балбанын аныктоого жыйылган экен. Балбандар көпкө алышат. Акыры Өйдөңкү-Теберд тараптан чыккан Хасан аттуу балбан баарын көтөрүп уруп бозала кылат.
Келбети келишип зоңкойгон, кара каш, кара көздүү, чарчоону билбеген неме экен ал. Бир убакта котологондордун арасынан бою зыңкыйган, жүзүнө чүмбөт жамынган бирөө чыгып, Хасан менен күч сынашарын билдирет. Бүйрү кызып турган эл жок демекпи, Тебердден чыккан балбан менен күрөшүүгө кайраты жетээр немени күрөштүрмөк болуп дуулдап калышат. Экөө ортого чыгат. Көпкө алышат, көпкө чалышат. Тирешип калышат! Акыры чүмбөтчөн неме теберддик балбанды көтөрүп уруп, далысын жер жыттатат.
Тажик жомогу
Бир күнү өтүнүч менен келгендердин арасынан те бурчта отурган адам гана падышадан эч нерсе суранбайт.
Аны көргөн падыша өз башын сылап койду. А тиги адам таазим эте жүгүнүп, оозун сылады. Падыша өз жүзүн сылады эле, тиги кокосун сылады. Падыша өзүнүн курсагын сылап койду эле, тиги өзүнүн бутун сылады.
Адыгей жомогу
Бардар жашаган бир адыгейдин жалгыз уулу болуптур. Атасы өлүм алдында жатканда уулун чакырып минтип айтат: «Сага айтар үч насыятым бар, сен аны өмүр бою аткаргының: эч качан саламды биринчи айтпагының; күндө кечинде таттуу тамактан; күндө эртең менен бут кийим жаңырт».
Болгар жомогу
Бастырманын төбөсүнө конгон амалдуу короз канатын жайды да адатынча кыйкырык салды. Аны уккан куу түлкү жакынкы бадалдын арасынан чуркап чыкты.
– Арыба, короз! – деди – Үнүңдү эшитип, жүгүрүп келдим. Охой, сенин ырдаганың! Үнүң укмуш ко! Бирок ырдаганың атаңкына жетеби, жетпейби – билбейм.
Авар жомогу
Мергенчи бир күнү кажырлуу капканды койду да, жанына көз кызартар чоң кесим этти таштап кетти.
Эттин жытын сезген ач түлкү шимшилеп жүгүрүп келип, этти жейин дейт, бирок ойлонот: «Йе, бул соо эмес. Мындай сулп эт талаада жөн эле жатканын өмүрүмдө көргөн эмес элем го». Тобокел кылгысы келбеген түлкү өз жолуна түшөт.
Алдынан карышкыр кезигип сурайт:
– Кандайсың, түлкү? Эмне маанайың пас?
Коом жана Мен 