Орус жомогу
Жапалак үкү көңүлү шат учуп барат. Учуп барат, учуп баратып конот. Куйругун жайкайт, оң жагын, сол жагын каранат. Кайра учат. Учуп, кайра конот. Куйругун жайкайт, эки жагын каранат. Кайрадан учуп жөнөйт…
Бул эми аңгеме, а жомок мындай эмеспи: саз боюнда турна менен көк кытан жашаптыр. Экөө эки жээкке уя куруп алышыптыр.
Жалгыз жашаган турна зериккенинен ойлонуп-ойлонуп, үйлөнмөй болот.
Франц КАФКА
(1883 – 1924)
Австро-Венгриянын Прага шаарында еврей бүлөсүндө туулган. ХХ кылымдагы көрүнүктүү немис тилиндеги жазуучулардын бири. Чыгармаларынын дээрлик көпчүлүгү көзү өткөндөн кийин жарык көргөн. Дүйнөнүн көпчүлүк тилдерине которулган.
АҢГЕМЕ
Жаркыраган жаз күндөрүнүн эртеси. Соода-сатык иштеринин кызыгына жаңыдан бата баштаган жаш көпөс Георг Бендеманн жеңил-желпи бирдемелерден жапыз курулган үйлөрдүн биринин экинчи кабатындагы бөлмөсүндө отурат, бири-бирине улангансып, үйлөр дайра бойлото чубалыша салынган, алар бири-биринен бийиктиги жана сырткы түсү менен гана айырмаланышат, болбосо бир караганда коёндой окшош.
Акыркы маектеринин бири
– Турмушуңузда күндөлүк же кат жазасызбы?
– Биздин элде андай салт жогу жана андайга маани бербегенибиз өтө жаман. Бирок буга өзүм деле маани бербей келдим. Орустун жана дүйнөнүн улуу жазуучуларынын кат менен күндөлүктөрүн окуп калганда ичим тыз дей түшөт. Ыраматылык Аалыке (Токомбаев) жазуучуларды “кат жазышып жүрөлү” десе, “кенедей бир шаарда жашап атып, ошол кантип болсун” деп тыраңдап күлүшкөнү бар. А негизиле кат жазышуу, күндөлүк жазуу да көркөм өнөргө кирет. Азыр эми телефон менен факс байланышы чыккандан кийин көңүл бурбай калдык да, та-ак…
АҢГЕМЕ
– Теперь здесь будет порядок, – деди Жанат.
Пилоткасын куруна кыстарган кара-тору жигит ийнени шашпай сайып, погонуна старшинанын белгисин тагып атты.
– Утром полковник Сидорчук присвоил мне звание и попросил обеспечить здесь порядок. Теперь будет железная дисциплина. А то совсем распустились…
Якуп ДЕЛИӨМЕРОГЛУ
АҢГЕМЕ
Күндүн алгачкы нурлары жер үстүнө чачырай баштаганга удаа анын самолёту да жерге конду. Мындан ары жолун такси менен улантмак. Алгач аэропорттун бажы бөлүмүндө документтерин ырастап бүтүп, андан соң транзиттик виза менен коңшу мамлекетке кетмек.
Бажы кызматкерлеринин мамилелери ошол мамлекеттин жашоо-турмушун чагылдырып тургансып сезилчү ага. Эшиктен кирериң менен ошол элдин социалдык турмушу, экономикалык деңгээли, билим берүүсүнүн абалы, калктын тынчтыгы ж.б…баары бажы бөлүмүнүн босогосунан эле айкын болот. Адамдар айтпаса деле алардын кандайдыр бир кыймыл-аракеттери аркылуу түшүнсө болот. Турмуш-шарты мыкты, экономикалык абалы күчтүү өлкөлөрдүн аэропортторунда бири-биринин укуктарын тебелебей, аэропорт менен учуу эрежелерин кынтыксыз аткарган жүргүнчүлөр, кишини кайырмакка илгенди өнөр тутуп алган экономикалык абалы төмөнүрөөк мамлекеттин аэропортуна коно электе эле самолёттун ичинде бири-бирин түртүшүп, жалпы эрежелерди көзгө илбей баштайт. Бир саат мурда эле бири-бири менен маданияттуу сүйлөшүп аткан адамдар дароо өзгөрүлүп, таптакыр башка кишилерден болуп калат.
Түгөлбай СЫДЫКБЕКОВ
АҢГЕМЕ
Өткөн кылымдын экинчи жарчысында Көл башында Чолпон айылында Манаке деген жыл эсепчисин мен бала чагымда чоң кишилер урмат менен айтышар эле.
– Манаке аке, жыл эсебинен жаңылып көрбөгөн киши экен го? – деп бири таң калса:
– Көзү ачык киши болгон тура, жарыктык, –деп экинчиси ал кишинин ысымына сыйынып сакал сылачу.
Коом жана Мен 