Коомдун абийирсиз катмары бийлик төрүнө чыкты

ТӨӨМАТЕК

Ушуну көрмөксүңөр. Дагынкысын дагы көрөсүңөр! Атамбаевден. Ага ушул гана керек болчу. Референдумду өткөрүп алды. Көзбоёмочулуктар менен. Аны жамы журт көрдү. Көргөндө не: күңкүлдөп-мыңкылдагандардын аягы бас-бас болуп тынмак… Өзүнүн президенттик мөөнөтү аяктап калганы аны акыры ушуга түртмөк. Бийлик даамын татып калган адам ач түлкү болуп калары атам замандан белгилүү. Адамзат тарыхында бийлик тагына көчүгү конгон адам бийликтин чексиз ченемин, мансап кумарын таткан соң андан эзели ажырагысы келбеген…

Башмыйзамдын башы – таразанын ташы…

Кыргызда бир керемет сөз бар: “Алтын ээр атка чак, атыңа тынчы жок болсо, алтынын алып отко жак. Күмүш ээр атка чак, күлүккө тынчы жок болсо, күмүшүн алып отко жак” дейт. Мааниси терең бул сөз Башмыйзамдын тегерегиндеги азыркы талаш-тартыштарга толугу менен туура келет.

Бүгүнкү тирешүүдө саясый максаты жагынан бири-бирине каршы турган негизги эки тарап бар. Бирок экөөнүн тең артында калдайган кыргыз эли ЖОК. Адегенде бул тараптардын саясый кызыкчылыктарын жана карама-каршылыктарын сүрөттөп келип, анан жалпы кыргыз элинин мүдөөсү булардын кармашында эмне үчүн четте калганына ошондон кийин кайрылалы.

Саясый тирешүүдөгү биринчи тарап

Биринчи тарап – президент А.Атамбаев жана анын чөйрөсү. Бул тараптын негизги идеологу катары көбүнчө президенттик администрация башчысы Фарид Ниязов түшүндүрмө берип жүрөт. Демек, Конституцияга киргизиле турган алымча-кошумчалардын негизги демилгечиси – президенттик администрация экенин бийлик өзү деле жашыра албай калгандагысы. Учурдагы Башмыйзамга ылайык президент мыйзам чыгаруу демилгесине эч кандай укугу жок экенин эске салып, молдокелер айтмакчы «шариятка тууралап», администрация башчысын «кой, сен көрүнбөй эле кой, бул боюнча сүйлөбө, башкалар айтсын» деп тыйып койгон деле эч ким болбоду.

Башмыйзам өзгөрсө, УКК КГБга айланбайбы?!

«Ата Мекен» фракциясынын депутаты Алманбет Шыкмаматовго Кыргызстандын Башмыйзамына Венеция комиссиясынан өзгөртүү киргизүү туурасындагы жагдайлар туурасында суроо узатсак, төмөндөгүдөй эң маанилүү жагдайларына токтолду…

– Алманбет Насырканович, Конституцияны өзгөртүү боюнча мыйзамдарды экспертизадан өткөрүү өтүнүчү менен Венеция комиссиясына кайрылып, корутунду чыгарылып келгени белгилүү. Алардын корутундусунан кийинки кадам кандай болушу керек эле?

– Президент тарабынан сунушталган Башмыйзам бийликти парламент менен коомчулуктун көзөмөлүнөн чыгарууга шарт түзүп жаткандыгы белгилүү. Ошондуктан Венеция комиссиясына кайрылууга туура келген. Өзүңүздөргө белгилүү болгондой, алар корутундусун берди. Корутундуда Башмыйзамдын сунушталып жаткан долбоору кабыл алынса, бийлик бутактарында тең салмактуулук бузулары тап-так көрсөтүлгөн. Башкача айтканда, президент менен өкмөттүн бийлиги күчөп, парламент алсырайт. Эл бийликти көзөмөлдөө укугунан ажырайт. Сот системасы таза иштешинин кепилдиги болгон көзкарандысыздыгын жоготуп, демократиялык принциптер жана механизмдер талкалана тургандыгы белгиленген. Айта кетчү жагдай, биздин мамлекет Венеция комиссиясынын мүчөсү, тактап айтканда, дүйнөгө биз демократиялык мамлекетпиз деп жар салып, комиссияга киргенбиз.

– Башмыйзамга өзгөртүү жана толуктоолор киргизилип, референдумдан өтө турган болсо, Кыргызстан эмне табат, эмне жоготот?